Belangrijke cijfers
Hier volgen drie belangrijke maten om mee bekend te zijn voor de fysieke en optische eigenschappen van een edelsteen:
- HARDHEID:
Hardheid is de mate waarin het oppervlak van een edelsteen bestand is tegen krassen. Deze schaal werd in de 18e eeuw ontwikkeld door de Weense mineraloog Friederich Mohs en is ook naar hem vernoemd (hardheidsschaal van Mohs). Mohs kwantificeert hardheid op een schaal van 1 tot 10, waarbij 10 het hardst is en 1 het zachtst. Aangezien de gekozen mineralen bepalend zijn voor de verschillende hardheidsniveaus, betreft dit een vergelijkende schaal, geen relatieve. Het hardste natuurlijke materiaal is diamant, gevolgd door korund (robijn en saffier) en ten slotte topaas.
- BREKINGSINDEX:
De brekingsindex meet de briljantie (schittering) van een edelsteen en is in de 17e eeuw ontwikkeld door de Nederlandse wiskundige Willebrord Snellius (Willebrord Snel van Royen). De brekingsindex is essentieel voor het bepalen van de identiteit van een edelsteen. De brekingsindex wordt vastgesteld met behulp van een refractometer, die de snelheid en de hoek van het licht meet dat door de edelsteen heendringt.
- RELATIEVE DICHTHEID:
Door verschillen in de chemische samenstelling en kristalstructuur is de ene edelsteensoort zwaarder dan de andere. Voorheen gold de specifieke zwaartekracht (de verhouding tussen het gewicht van een specifiek materiaal en het gewicht van hetzelfde volume water) als de index die men gebruikte om de dichtheid van edelstenen te meten. Inmiddels is de specifieke zwaartekracht als index goeddeels vervangen door de relatieve dichtheid (gram per kubieke centimeter op een schaal van 1 tot 8). Relatieve dichtheid is wat taxateurs van sieraden gebruiken om het gewicht van edelstenen te schatten, zonder deze uit hun zettingen te verwijderen. Ze meten de gezette steen met een schuifmaat en extrapoleren vervolgens een schatting. Het gewicht van een steen kan men natuurlijk exact meten, door deze uit het sieraad te verwijderen en hem vervolgens op een juweliersweegschaal te wegen. Alleen doet men dit liever niet, vanwege het risico op beschadiging van de edelsteen en de zetting.
| Edelsteen | Hardheid | Brekingsindex | Relatieve Dichtheid |
|---|---|---|---|
| Agaat | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.60 - 2.64 |
| Alexandriet | 8.5 | 1.746 - 1.763 | 3.70 - 3.78 |
| Almandien | 6.5 - 7.5 | 1.83 | 4.3 |
| Amazoniet | 6 - 6.5 | 1.522 - 1.530 | 2.56 - 2.58 |
| Amblygoniet | 6 | 1.578 - 1.646 | 3.01 - 3.11 |
| Amethist | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.65 |
| Andalusiet | 7.5 | 1.627 - 1.649 | 3.05- 3.20 |
| Andradiet | 6.5 - 7.5 | 1.88 - 1.94 | 3.70 - 4.10 |
| Anglesiet | 3 - 3.5 | 1.880 - 1890 | 6.30 - 6.39 |
| Apatiet | 5 | 1.628 - 1.649 | 3.16 - 3.23 |
| Aquamarijn | 7.5 - 8 | 1.564 - 1.596 | 2.68 - 2.74 |
| Aragoniet | 3.5 - 4 | 1.670 - 1.690 | 2.94 |
| Aventurien | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.64 - 2.69 |
| Azurmalachiet | 3.5 - 4 | 1.655 - 1.909 | 3.25 - 4.10 |
| Barnsteen | 2 - 2.5 | 1.539 - 1.545 | 1.05 - 1.09 |
| Bixbyiet | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.66 - 2.87 |
| Bronziet | 5.5 | 1.650 - 1.680 | 3.20 - 3.30 |
| Chalcedon | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Chrysoberyl | 8.5 | 1.746 - 1.763 | 3.70 - 3.78 |
| Chrysocolla | 2 - 4 | 1.460 - 1.570 | 2.00 - 2.40 |
| Chrysopraas | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Citrien | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.65 |
| Danburiet | 7 - 7.5 | 1.630 - 1.636 | 2.97 - 3.03 |
| Demantoid | 6.5 - 7 | 1.888 | 3.70 - 4.10 |
| Diamant | 10 | 2.417 - 2.419 | 3.50 - 3.53 |
| Diopsiet | 5 - 6 | 1.664 - 1.730 | 3.22 - 3.38 |
| Epidot | 6 - 7 | 1.729 - 1.768 | 3.30 - 3.50 |
| Kleurwissel Granaat | 7 - 7.5 | 1.79 | 3.62 - 4.18 |
| Fluoriet | 4 | 1.434 | 3.00 - 3.25 |
| Gahniet | 7.5 - 8 | 1.712 - 1.762 | 4.00 - 4.62 |
| Gele Beryl | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.66 - 2.87 |
| Gosheniet | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.66 - 2.87 |
| Hematiet | 5.5 - 6.5 | 2.940 - 3.220 | 5.12 - 5.28 |
| Heliodoor | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.66 - 2.87 |
| Heliotrop | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Hessoniet Granaat | 6.5 - 7.5 | 1.734 - 1.759 | 3.57 - 3.73 |
| Hiddeniet | 6.5 - 7 | 1.660 - 1.681 | 3.15 - 3.21 |
| Howliet | 3 - 3.5 | 1.586 - 1.609 | 2.45 - 2.58 |
| Idiokraas | 6.5 | 1.700 - 1.723 | 3.32 - 3.47 |
| Indigoliet | 7 - 7.5 | 1.614 - 1.666 | 2.82 - 3.32 |
| Ioliet | 7 - 7.5 | 1.542 - 1.578 | 2.58 - 2.66 |
| Jade | 6.5 - 7 | 1.652 - 1.688 | 3.30 - 3.38 |
| Jaspis | 6.5 - 7 | 1.54 | 2.58 - 2.91 |
| Calciet | 3 | 1.480 - 1.660 | 2.69 - 2.71 |
| Karneool | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Klinohumit | 6 | 1.631–1.668 | 3.13 - 3.75 |
| Clinohumiet | 6.5 - 7 | 1.660 - 1.699 | 3.27 - 3.45 |
| Kunziet | 6.5 - 7 | 1.660 - 1.681 | 3.15 - 3.21 |
| Koper Toermalijn | 7 - 7.5 | 1.614 - 1.666 | 2.82 - 3.32 |
| Kyaniet | 4 - 7 | 1.710 - 1.734 | 3.53 - 3.70 |
| Labradoriet | 6 - 6.5 | 1.559 - 1.570 | 2.65 - 2.75 |
| Lapis Lazuli | 5 - 6 | 1.500 or 1.670 | 2.50 - 3.00 |
| Malachiet | 3.5 - 4 | 1.655 - 1.909 | 3.25 - 4.10 |
| Malaia-Granaat | 7 - 7.5 | 1.74 | 3.75 - 3.99 |
| Mali-Granaat | 7 - 7.5 | 1.730 - 1.890 | 3.42 - 4.10 |
| Mandarin-Granaat | 7 - 7.5 | 1.81 | 4.12 - 4.18 |
| Marcasiet | 6 - 6.5 | N/A | 5.00 - 5.20 |
| Merelani Mint Granaat | 7 - 7.5 | 1.74 | 3.57 - 3.73 |
| Moldaviet | 5.5 | 1.480 - 1.540 | 2.32 - 2.38 |
| Mookaiet | 6.5 - 7 | 1.54 | 2.58 - 2.91 |
| Maansteen | 6 - 6.5 | 1.518 - 1.526 | 2.56 - 2.59 |
| Morganiet | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.71 - 2.90 |
| Mozambique Granaat | 7 - 7.5 | 1.790 - 1.830 | 3.62 - 3.87 |
| Obsidiaan | 5 - 5.5 | 1.450 - 1.550 | 2.35 - 2.60 |
| Onyx | 3.5 - 4 | 1.486 - 1.686 | 2.72 - 2.85 |
| Opoal | 5.5 - 6.5 | 1.370 - 1.520 | 1.98 - 2.50 |
| Orthokloas | 6 - 6.5 | 1.518 - 1.526 | 2.56 - 2.59 |
| Paraiba Toermalijn | 7 - 7.5 | 1.618 - 1.646 | 2.82 - 3.32 |
| Peridoot | 6.5 - 7 | 1.650 - 1.703 | 3.28 - 3.48 |
| Parel | 2.5 - 4.5 | 1.520 - 1.660 | 2.60 - 2.85 |
| Parelmoer | 2.5 - 4.5 | 1.520 - 1.660 | 2.60 - 2.85 |
| Petaliet | 6 - 6.5 | 1.502 - 1.519 | 2.4 |
| Pezzottaiet | 7.5 - 8 | 1.562 - 1.602 | 2.66 - 2.87 |
| Prehniet | 6 - 6.5 | 1.611 - 1.669 | 2.82 - 2.94 |
| Pyroop | 7 - 7.5 | 1.746 | 3.51 - 3.65 |
| Kwarts | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.64 - 2.69 |
| Quarzit | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.64 - 2.69 |
| Rhodochrosiet | 4 | 1.600 - 1.820 | 3.45 - 3.70 |
| Rhodoliet | 7 - 7.5 | 1.76 | 3.62 - 3.87 |
| Rhodoniet | 5.5 - 6.5 | 1.716 - 1.752 | 3.40 - 3.74 |
| Rozenkwarts | 7 | 1.544 - 1.553 | 2.65 |
| Rubelliet | 7 - 7.5 | 1.624 - 1.644 | 2.82 - 3.32 |
| Rubijn | 9 | 1.762 - 1.778 | 3.97 - 4.05 |
| Saffier | 9 | 1.762 - 1.788 | 3.95 - 4.03 |
| Sard | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Sardonyx | 6.5 - 7 | 1.530 - 1.540 | 2.60 - 2.64 |
| Scapoliet | 5.5 - 6 | 1.540 - 1.579 | 2.57 - 2.74 |
| Scheeliet | 4.5 - 5 | 1.918 - 1.937 | 5.9 - 6.3 |
| Sillimaniet | 6 - 7 | 1.650 - 1.680 | 3.24 |
| Smaragd | 7.5 - 8 | 1.565 - 1.602 | 2.67 - 2.78 |
| Sodaliet | 5.5 - 6 | 1.48 | 2.14 - 2.40 |
| Zonnesteen | 6 - 6.5 | 1.510 - 1.550 | 2.62 - 2.65 |
| Spectroliet | 6 - 6.5 | 1.559 - 1.570 | 2.65 - 2.75 |
| Spessartiet | 7 - 7.5 | 1.81 | 4.12 - 4.18 |
| Sfeen | 5 - 5.5 | 1.843 - 2.110 | 3.52 - 3.54 |
| Spinel | 8 | 1.712 - 1.762 | 3.54 - 3.63 |
| Sugiliet | 6 - 6.5 | 1.607 - 1.611 | 2.76 - 2.80 |
| Tansaniet | 6.5 - 7 | 1.691 - 1.700 | 3.35 |
| Tijgeroog | 6.5 - 7 | 1.534 - 1.540 | 2.58 - 2.64 |
| Topaas | 8 | 1.609 - 1.643 | 3.49 - 3.57 |
| Turkooise | 5 - 6 | 1.610 - 1.650 | 2.31 - 2.84 |
| Toermalijn | 7 - 7.5 | 1.624 - 1.644 | 2.82 - 3.32 |
| Tsavoriet | 7 - 7.5 | 1.74 | 3.57 - 3.73 |
| Umbaliet | 7 - 7.5 | 1.76 | 3.62 - 3.87 |
| Unakiet | 6 - 7 | 1.525 - 1.760 | 2.85 - 3.20 |
| Zirkoon | 6.5 - 7.5 | 1.810 - 2.024 | 3.93 - 4.73 |
| Zultaniet | 6.5 - 7 | 1.700 - 1.750 | 3.30 - 3.39 |
