Geschiedenis en eigenschappen van diopsied
Diopsied is ook bekend als de 'huilsteen', waarschijnlijk omdat de steen naar men zegt de gave bezit om traumatische ervaringen te genezen door reinigende tranen op te roepen.
Diopsied werd in de oudheid al verwerkt tot sieraad. Vooral de door zijn schitterende ster glanzende sterdiopsied sprak tot de verbeelding. Zo geloofden de Grieken dat sterdiopsieden kleine schitterende sterren waren, die in stenen veranderden als ze neervielen op aarde. In de schittering van de edelsteen komen de sterren en de hemel terug. Maar verder zijn er over diopsied maar weinig historische verhalen bekend.
De standaard voor zuiverheid van Russiche diopsied is schoon voor het oog (zonder zichtbare insluitingen wanneer de steen vanaf 15 centimeter wordt bekeken met het blote oog), maar deze edelsteen bewijst dat goede kwaliteit zeer zeldzaam is. Russische diopsied is doorgaans van een klein formaat (minder dan een karaat) en het is vrijwel onmogelijk om aan exemplaren te komen van meer dan vijf karaat.
Russische diopsied is dichroïsch (tweekleurig, groen en geel).
Russische diopsied komt voor in vele vormen, waarbij de steen doorgaans wordt gefacetteerd met een briljant- of trappenslijpsel. Ovale en ronde slijpsels zijn het meest gangbaar. Andere vormen leveren echter vaak meer op. Bij het maken van uw uiteindelijke keuze, nadat u de kleur en de zuiverheid heeft vastgesteld, zoekt u naar een goede vorm en aansprekend algeheel voorkomen.
Diopsiedvariëteiten
Tashmarine® is de merknaam van een lichtgroene chroomdiopsied, afkomstig uit het Tien Shan-gebergte (de 'Hemelse Bergen', zoals de bergketen door de bewoners wordt genoemd) in het autonome Xinjiang Uyghur-gebied in West-China, die in 2001 door het Columbia Gem House werd gelanceerd. De kleur is minder intens dan die van Russische diopsied, doordat er minder chroom aanwezig is.
Violan (ook violane) is een zeldzame blauwige/violette variëteit van diopsied, afkomstig uit Saint Marcel in de Aosta-vallei in Italië, die zijn kleur dankt aan grote hoeveelheden mangaan. De sterdiopsied met zijn vier stralen is afkomstig uit India. Deze steen wordt ook wel zwarte sterdiopsied genoemd vanwege zijn zwarte of zwart-groenachtige kleur.
Sterdiopsied heeft twee stralen die recht zijn, maar de andere twee staan niet loodrecht op het eerste paar. Het stereffect komt alleen tot zijn recht in het cabochonslijpsel, dus met een gewelfd oppervlak, sterk gepolijst en zonder facetten. Asterisme is het beste zichtbaar met een enkele directe lichtstraal. Een goed geslepen edelsteen brengt de ster duidelijk naar voren en heeft dan rechte stralen van gelijke lengte.
Russische diopsied komt in wonderschone, pure rijke groene tinten, die soms enigszins blauwig zijn. Net als bij smaragd wordt Russische diopsied door een klein beetje blauw dieper, rijker en warmer. Deze diopsiedvariëteit, even zeldzaam als interessant, dankt zijn typische groentinten aan de aanwezigheid van chroom. Rond 1988 veroverde Russische diopsied in een mum van tijd de markt, kort nadat Europese edelsteenhandelaren lyrisch waren geworden over een nieuwe Russische edelsteen, vergelijkbaar in kleur met smaragd en tsavoriet, maar voor slechts een fractie van de prijs. Na de liberalisering van de economie in de voormalige Sovjet-Unie geniet Russische diopsied tegenwoordig dezelfde exportstatus als alexandriet, diamant en smaragd.
Afgezien van zijn schoonheid, is het interessantste aan Russische diopsied zijn herkomst. De steen stamt namelijk uit een afgelegen Russische federale republiek in Oost-Siberië, genaamd Jakoetië (Sacha). Jakoetië ligt in het uiterste noorden van Azië en is berucht om zijn klimatologische extremen. Het Verchojanskgebergte is zelfs de koudste plek op het noordelijk halfrond. Bij Ojmjakon daalde het kwik in januari van 1926 tot maar liefst -71,2 °C. Jakoetië is tevens de bron voor 99 procent van alle Russische diamanten en heeft daarmee een groot aandeel in de totale wereldproductie. Dit feit verdient hier een speciale vermelding, aangezien de beide edelstenen een interessante connectie hebben. Diopsied is een belangrijk mineraal in de aardmantel en, aangezien de steen vaak wordt aangetroffen in diamantmijnen, is hij een nuttige indicator voor de aanwezigheid van diamanten. Soms wordt diopsied zelfs in diamanten aangetroffen als insluiting.
Betekenis
De naam diopsied is afkomstig van de Griekse woorden ‘di’ (twee of dubbel) en ‘opsis’ (uiterlijk of aanzicht), wat verwijst naar zijn dubbelbreking of pleochroïsme.
Een gangbare handelsnaam is 'chroomdiopsied', maar omdat dit geen bijzonder aantrekkelijke aanduiding is voor deze wonderschone edelsteen, wordt inmiddels de voorkeur gegeven aan de naam 'Russische diopsied'. Andere aanduidingen zijn 'keizerlijke diopsied', de handelsnaam 'verteliet' en 'serbeliet'. De naam ‘Siberische smaragd’ is ook gebruikt voor deze steen, maar dit is niet alleen technisch incorrect, maar ook misleidend: Russische diopsied is geen smaragd, noch een lid van de berilfamilie.
Chemische samenstelling van Russische diopsied
Diopsied behoort tot de mineraalgroep silicaten, een calcium-mangaan-silicaat met de chemische formule: CaMg (SiO3)2. Hoewel diopsied zeer grote kristallen (tot wel 50 centimeter) ontwikkelt, kan slechts een fractie daarvan worden gebruikt voor de edelsteenverwerking. De Mohs-hardheid ligt tussen 5,5 en 6,5, de streepkleur is wit, de breuk oneven tot schelpvormig en de edelsteen is perfect splijtbaar in twee richtingen.
Combineren
De felgroene kleur van de diopsiet maakt deze edelsteen uniek. Deze steen wordt vaak gebruikt in ringen, oorbellen en halskettingen. Diopsiet is heel populair vanwege het dubbele lichteffect hierdoor is een sieraad met deze edelsteen uitermate geschikt om te dragen bij bijzondere gelegenheden.
Herkomst van diopsied
Diopsied werd voor het eerst omschreven in 1800 door de mineraloog José Bonifácio de Andrada e Silva. De steen komt voor in Brazilië, Birma, Canada, China, Finland, India, Italië, Kenia, Madagaskar, Pakistan, Rusland, Zuid-Afrika, Sri Lanka en de Verenigde Staten.
Diopsied is een allochromatische, of gekleurde edelsteen, wiens typische groentinten ontstaan door de aanwezigheid van chroom of ijzer. Zo worden de eerder geelachtig-groene tinten van Afrikaanse diopsied (die een beetje doet denken aan peridoot) veroorzaakt door ijzer. Diopsied bestaat echter ook in andere kleuren, waaronder blauw, bruin, grijs, paars, wit en kleurloos.
