Naam
Kunziet is vernoemd naar zijn ontdekker Frederick Kunz, die deze edelsteen rond 1902 in Californië heeft ontdekt. Kunz, een autodidact die zijn kennis haalde uit boeken en praktijkonderzoek, verzamelde als tiener al 4000 mineraalexemplaren. Al op 23-jarige leeftijd werd hij bij de bekende sieradenonderneming Tiffany & Co. vicepresident en edelsteenexpert. Kunziet werd in eerste instantie ook verkocht als 'Californische iris'. Tegenwoordig is de naam 'kunziet' gangbaar, terwijl ‘Californische iris’ in onbruik is geraakt.
Chemische samenstelling van kunziet
Kunziet is een kleurvariëteit van spodumeen. De kleurvariëteiten van dit mineraal zijn het gevolg van sporen van ijzer (verantwoordelijk voor gele en groene tinten), chroom (verantwoordelijk voor middel- tot diepgroene tinten) en mangaan (verantwoordelijk voor roze tot paarsig rode tinten). De chemische formule van deze edelsteen is LiAl(SiO3)2 en behoort tot het mineraal spodumeen. De brekingsindices is Np 1,653-1,670 - Nm 1,660-1,669 - Ng 1,665-1,682 en heeft een dubbele breking van 0,214-0,027.
Herkomst
Kunziet wordt hoofdzakelijk gewonnen in Afghanistan, Brazilië, Madagaskar en Pakistan, maar zijn oorspronkelijke afzettingen in Californië leveren soms ook nog een enkel exemplaar van edelsteenkwaliteit op.
Geschiedenis van kunziet
Omdat kunziet pas in de 20e eeuw werd ontdekt, kent deze edelsteen geen noemenswaardige eigen mythologie, afgezien van zijn kleur. Kunziet is een typisch vrouwelijke steen. De steen is tenslotte roze, de kleur die wordt gezien als de meest romantische en die doorgaans wordt geassocieerd met liefde en romantiek. Volgens kleurpsychologen heeft roze bovendien een kalmerende werking.
Eigenschappen van kunziet
Het belangrijkste criterium voor de waarde van kunziet is zijn kleurrijke schittering, waarbij de diepere tinten hogere prijzen afdwingen. Gemmologen beschrijven zijn kleuren als roze, blauwviolet, violet, roodviolet, paarsrood of violetrood.
Kunzietkristallen komen doorgaans voor met relatief weinig insluitingen en de standaard is daarom schoon voor het oog (zonder zichtbare insluitingen wanneer de steen vanaf 15 centimeter wordt bekeken met het blote oog). Een interessante eigenschap van kunziet is zijn ‘fosforescentie’, de gave om te gloeien in het donker nadat de steen is blootgesteld aan het ultraviolette licht van de zon. Kunziet is tevens sterk pleochroïsch, wat betekent dat de kleuren van de steen en hun intensiteit veranderen wanneer je hem bekijkt vanuit verschillende hoeken.
Kunzietvariëteiten
Variëteiten van kunziet zijn witte kunziet, die niet de typische kleuren vertoont maar ijzig wit is; champagne-kunziet uit Brazilië, wiens naam verwijst naar de balans tussen de kleuren babyroze en maïsgeel. Patroke-kunziet is indrukwekkend door zijn levendige en diepe orchideekleuring en is afkomstig uit de Patroke-mijn in de Kunar-vallei.
Verzorging van kunziet
Sommige stenen verbleken of keren terug naar hun oorspronkelijke kleur als ze worden blootgesteld aan fel licht. De edelsteen mag hier daarom niet onnodig lang aan worden blootgesteld!
